Özlü Sözler

1. Acelenin meyvesi yanlışlıktır.

2. Aç kalmak, alçalmaktan hayırlıdır.

3. Açık kalpli, mert düşman, içinden pazarlıklıdosttan iyidir.

4. Adalet için en büyük talihsizlik, devleti idareedenin zalimliğidir.

5. Adalet, halkın dirliği ve düzeni, idarecilerinise süsü ve güzelliğidir.

6. Adalet ve eşitliği gözetme, siyasetlerin eniyisidir.

7. Adil ol, kudretin sürekli olsun.

8. Adilane davranış siyasetlerin (yönetimlerin) eniyisidir.

9. Affedilmeyecek günah, insanların bir birlerineolan zulmüdür.

10. Affetmekten utanmayın. Cezalandırmada aceleetmeyin. Emriniz altında bulunanların hataları karşısında hemen öfkelenipkendinizi kaybetmeyiniz.

11. Ahdini bozmak Allah’ı ve halkı gazaplandırır.

12. Ahmak, her lafın başında yemin eder.

13. Akıl, gurbette yakın bulmaktır; ahmaklık vatandagurbete düşmektir.

14. Akıl gibi mal, iyi huy gibi dost, edep gibimiras, ilim gibi şeref olmaz.

15. Akıl gibi zenginlik cehalet gibi yoksullukyoktur. Edebe uymak bir kazanç, danışmak bir güçtür.

16. Akıllı bir insan fakir olabilir. Fakat o hiçkimsenin sadakasına muhtaç değildir.

17. Akıllı kişi, tecrübelerden ibret alan kimsedir.

18. Akıllı olan kemal, cahil olan mal ister.

19. Akıllı, düşmanınsa bile danış, bilgisiz dostunfikrini geç.

20. Akıllı insan edeple öğüt alır. Dayaktan başkabir şeyle terbiye edilemiyenler hayvanlardır.

21. Akıllı, insanların en mutlusudur.

22. Akıllının dili kalbindedir, ahmağın dili iseağzındadır.

23. Akıllının tahmini, cahilin kesin bilmesindendaha doğrudur.

24. Akıllı insanlar az konuşur. Çok söyleyenler,yalnız ahmaktırlar.

25. Akil kişi, kemâl taleb eder.

26. Akraba düşmanlığı, akrep sokmasından beterdir.

27. Alçak gönüllülük, ilimin meyvesidir.

28. Alçak gönüllülük, en büyük şereftir.

29. Aleyhine kesin delil olmayan kişiyi mazur tutun;o kişi benim.

30. Alışkanlık, insana musallat olur ve onu kontrolualtına alır.

31. Alışkanlık insanın ikinci tabiatı gibidir.

32. Amellerin en zoru üçtür. Bunlar; nefsin hakkınıverebilmek, her halde Allah’u Teâlâ’yı hatırlayabilmek, kardeşine bol bolikramda bulunabilmektir.

33. Amelsiz sevâb dileyen, yaysız ok atmaya kalkankişiye benzer.

34. Aptallığın en büyüğü medh ve zemde ifradakaçmaktır.

35. Allah dostları o kişilerdir ki, insanlardünyanın görünüşüne baktıkları zaman, onlar dünyanın iç yüzünü görürler.

36. Allah katında insanların en kötüsü, hayatındamidesini ve şehvet güdüsünü doyurmaktan başka hedefi olmayan kismedir.

37. Allah seni özgür yaratmışken, başkasının kölesiolma.

38. Allah’ın hışmından kurtulmuş olan, bir tek zâlimyoktur.

39. Allah’ü Teâlâya yemin ederim ki, beni yalnızmü’min sever ve bana yalnız münafık buğzeder.

40. Arkadaşın hayırlısı, sana doğru yolda iyi delilolandır.

41. Asıl yetimler, anadan ve babadan yoksun olanlardeğil, akıldan yoksun olanlardır.

42. Aslını inkar eden haramzadedir.

43. Aş verirsen doyur.

44. Aşağılık insanlarla yakınlaşmaktan kaçın, onlarki yapmacık sevgilerini gösterip içlerinde kötülüğü sakladılar. Onları hoşnuttuttuğun sürece sana sevgi duyarlar verili olmaktan geri kalırsan sanazehirlerini akıtırlar.

45. Aşırılık gösterme sevgide. Çünkü insan ne zamano sevgiden hoşnut kalmayacağınızı bilemez. Hoşnutsuzluk duyar da insana nefretduyarsan, nefretinde de aşırılık olmasın. Nefretinden ne zaman döneceğinibilemezsin.

46. Atamalarda araştırma yapmayı ihmal etmeyiniz.

47. Ayıbın en büyüğü, ona benzer bir ayıp sende devarken, başkasını ayıplamandır. 48. Ayılması çok güc olan zenginliksarhoşluğunda Allah”a sığınınız.

48. Aynı Anadan babadan doğanlar, senin miraskardeşlerin, uzak yerlerden gelen, huyu suyu sana benziyenler ise senin özkardeşlerin sayılırlar.

49. Az ilmi olup da onunla amel eden, çok ilmi olupda amel etmeyenden hayırlıdır.

50. Az ibadet edip çok çalışmak, çok ibadet edip azçalışmaktan üstündür.

51. Az yemek yemek sağlıktır.

52. Azarlamada aşırılık inat ateşini alevlendirir.

53. Azim ve sebat, insanların en büyükyardımcısıdır.

54. Azgınlığın sonu ya rezil veyahut yok olmaktır.

55. Azla yetinen kimse zengindir.

56. Babana saygılı ol ki, oğlun da sana saygılıolsun.

57. Babana riyet edersen, sende oğlundan hürmet veriayet bekleyebilirsin.

58. Bağışlamak, büyüklüğün şanındandır.

59. Bâtıla yardım eden, Hak’ka zûlmeder.

60. Başa kakmak suretiyle iyiliğini boşa giderme.

61. Başkalarına kulluk etme; Allah seni hüryaratmıştır.

62. Başkalarını çekiştireni, ister Hakk üzere olsun,ister batıl yalanlayınız.

63. Başkalarını ıslah etmek istiyor isen öncekendini ıslah etmelisin. Kendin fasid olduğun halde başkalarını ıslah etmeyekalkışman en büyük ayıplardandır.

64. Başkalarının felaketinden hisse kapanlar, geçmişmusîbetlerden ders alanlar, cidden bahtiyar insanlardır.

65. Başkalarının iyi hareketlerini takdireçalışınız. Derhal dostlarınızın çoğaldığını göreceksiniz.

66. Başkasında gördüğün fena bir huyu hemen nefsindeara ve ondan kaçın.

67. Beceremeyeceğin bir iş için söz verme.

68. Ben Cehennem’in taksimcisiyim, Kıyamet Günü’ndeCehennem’e bu senin, bu da benim diyeceğim.

69. Ben konuşan Kur’anım.

70. Ben mü’minlerin emîriyim; onların en yoksulunungeçindiği gibi geçinmek zorundayım.

71. Benim 3 türlü Dostum vardır. Benim Dostlarım,Dostlarımın Dostları ve Düşmanlarımın düşmanı.

72. Benim izzet ve ikramım yemin ederim ki atalardanmirastır ve onlar benden önceliklidir.

73. Bencillik kimde olursa, helak olur.

74. Bedenin orucu, irâde ve ihtiyarla azaptan korkupsevâba girmeyi, ecre nâil olmayı dileyerek yemekten kesilmektir. Nefsin orucu,5 duyuyu öbür suçlardan çekmek, kalbi de bütün şer sebeplerinden ayırmaktır.Kalbin orucu, dil orucundan; dilin orucu, karnın orucundan hayırlıdır.

75. Bırak bu içindeki ikililiği atıl ateşe, sönmeyeyüz tutsa da onu alevlendir.

76. Bildiği halde susmak, bilmediği halde konuşmakkadar çirkindir.

77. Bilge insan çalışmasına, bilgisiz de boşhayallerine güvenir.

78. Bilgi gibi hazine olamaz.

79. Bilgi, tükenmeyen bir hazinedir; akıl eskimeyen,yıpranmayan bir elbisedir.

80. Bilgin bir söz ehli olamıyorsan, hiç olmazsadikkatli bir dinleyici ol.

81. Bilgin kişinin rütbesi rütbelerin en üstünüdür.

82. Bilgin ölü olsa bile diridir. Cahil ise diriolsa bile ölüdür.

83. Bilgin ölse de yaşar; cahil ise yaşarken deölüdür.

84. Bilginlerin toplantısı mutluluk getirir.

85. Bilgisiz, bilmediğini sormaktan utanmasın. Alim,içinden çıkamayacağı bir meselede en iyisini Allah’u Teâlâ bilir’ demektensakınmasın.

86. Bilgisiz kişiyi bir işte, bir düşüncede ya pekileri gitmiş görürsün, ya da pek geri kalmış.

87. Bilgiyi ehli olmayana veren, o bilgiyezulmetmiştir.

88. Bilgiyle dirilen ölmez.

89. Bilmediğiniz sözü söylemeyin, çünkü gerçeğinçoğu, inkâr ettiğiniz şeylerdir.

90. Bilmediğin şey hakkında konuşmayı ve üzerinedüşmediği halde söz söylemeyi terk et.

91. Bilmiyorum demeyi bırakan kişi, öleceği yerdenyaralanır, gider.

92. Bin defa mazlum olsan da bir defa zalim olma.

93. Bin kere mazlum olmak, bir kere zalim olmaktaniyidir.

94. Bin kapıdan, yüz bin kaleden içeri girebilirsinde küçücük bir gönülden içeri giremezsin.

95. Babanın, çocuğu için bıraktığı en iyi miras onugüzel edeble yetiştirmesidir.

96. Bir devletin başı, sahip olduğu iktidardan;bilgin, ilimden; iyilik sever, yaptığı iyiliklerden; ihtiyar da yaşından ötürüsaygı görür.

97. Bir devletin çökmesi şu dört sebebe bakar: Esasprensiplerinden ayrılma, ikinci planda olan şeylere önem verme, aşağılıkkimselerin ön safa geçmesi ve erdemli kişilerin arka plana atılması.

98. Bir gerceği savunurken, ona önce kendimizinanmalıyız sonrada başkalarını inandirmaya çalışmalıyız.

99. Bir hikmet ve hakikatı bulmak, müminler içinbüyük bir ganimettir.

100. Bir insana başkaları yanında verilen öğüt, öğütdeğil, hakarettir.

101. Bir insanda güzel bir huy varsa o huya benzerbaşka huylarını da bekleyin.

102. Bir işi yapmadan önce tedbir almak, insanıpişmanlıktan kurtarır.

103. Bir sanat eserini yıkmak, cinayetlerin enbüyüğüdür.

104. Bir hakikatı müdafaa ederken, ona evvelâkendimiz inanmalıyız. Sonra da, başkalarını inandırmaya çalışmalıyız.

105. Bir hata işlediğiniz vakit, onu itiraftançekinmeyiniz. Eğer böyle yaparsanız, o hatayı görmüş olanların, aleyhinizeverecekleri hükmün önüne geçersiniz.

106. Birisini övmede aşırı gitmeyin ve abartmayın.

107. Bir kişiyi lâyığından fazla övmek riyâdır,dalkavukluktur; lâyığından az övmek ise ya dilsizlikten ileri gelir, yahasedden.

108. Biri sana sırtını çevirirse üzülme, böylecedostunla düşmanını ayırt etmiş olursun.

109. Birinin aleyhinde söylenen sözü dinleyen, o sözüsöyleyen gibidir.

110. Birbirine aykırı olarak çağrılan iki yoldan birimutlaka yanlıştır.

111. Birisinin suçunu bağışladıktan sonra pişmanolma, Cezalandırdığın zamanda sevinme.

112. Borçların çokluğu, doğru adamı yalancı, şerefliadamı da yemininden dönek yapar.

113. Boş vakitlerini okumakla değerlendiren kimse,fikir rahatlığını kaybetmez.

114. Bütün insanlar Allahın kuludur. Lakin hiç birkimse, diğer bir kimsenen kulu değildir.

115. Bütün varımızı sunarız sadece, ekmek ve sirkeolsa da.

116. Büyük günahların kefareti, zulme düşünlereyardım etmek, acze düşünleri ferahlandırmaktır.

117. Büyüklere karşı saygılı olun ki çocuklar da sizekarşı saygılı olsunlar.

118. Cahil dosttan ziyade akıllı düşmanına güven.

119. Cahil ile sakın Latife (şaka) etme. Dili zehirliolduğundan gönlünü yaralar.

120. Cahil, ne kendi eksiğini görür, ne de öğütlerekulak asar.

121. Cahilden uzak kalmak, akıllıya yaklaşmaklaeşittir.

122. Cahiller çoğalınca bilginler garip olurlar.

123. Can gözü kör olunca, gözle görüşün bir yararıyoktur.

124. Cehaleti ilimle geri çevirin.

125. Cehalet ve gaflet alimin kalbinde olmaz. Fakatalimler, zengin cahillerin karşısında, ancak ilim sayesinde yükselirler.

126. Cenabı Hak, Kibir edenleri bayağı ve aşağılıkkılar.

127. Cimri zengin, cömert yoksuldan daha yoksuldur.

128. Cimri, her zaman aşağılıktır, kıskanç olan herzaman işkencededir.

129. Cimrinin dostu bulunmaz.

130. Cömertlik alışkanlıkların en üstünüdür.

131. Cömertlik, istemeden önce vermektir. İstendiktensonra vermek utançtandır ve kötüdür.

132. Çalışan kötülük düşünemez, çalışmayan dakötülükten kurtulamaz.

133. Çalışıp da bir şey elde edemeyen, oturunca hiçbir şey elde edemez.

134. Çalışmak kadar dinlenmeyi de görev bil ihmâletme. Sağlığınıza eza etmeyin, sağlığın bozulması kolaydır da onu elde etmekzor.

135. Çobanların en kötüsü, sürüsünde kötüleribarındırandır.

136. Çocuk açısından, hiç bir süt anne sütünden iyideğildir.

137. Çocuklara sevgi ve büyüklere saygı gösteriniz.

138. Çocuklara söz verdiğinizde kesinlikle sözünüzdedurunuz.

139. Çocuğun kalbi hiç ekilmemiş bir tarla gibidir.Ona ne verilirse kabul eder.

140. Çocuğunuza yedi yıl oyun oynamasına müsade edinve yedi yıl ona yaşam edebini öğretiniz.

141. Çoğu insanlar medhedilip övüldüğü için gururakapılırlar.

142. Çoğu sözler hamleden daha serttir.

143. Çok akıllı kimseler, başkalarının hatalarındanöğrenirler ve hata yapmazlar, akıllı insanlar hata yapar ve ders çıkararak birdaha yapmazlar. Ahmak insanlar da sürekli hata yapar gene ders çıkarmazlar.

144. Çok kimseler varisleri kavga etsinler diye maltoplamaya çalışırlar.

145. Çok şakacı insanı ciddiye almazlar.

146. Çok yaşayanın ömrü, dostlarına ağlamaklageçirecektir.

147. Dert ve gam, ihtiyarlığın yarısıdır.

148. Dert ve sıkıntının şiddetine sabır göster, bununda sonu gelecektir. Bil ki sabır bir asalet göstergesidir.

149. Dil, aklın tercümanıdır.

150. Dil, insanın terazisidir.

151. Dil yırtıcıdır; yuları bırakıldı mı salar,parçalar.

152. Dili tatlı olanın arkadaşı çok olur.

153. Dilini söğüp saymaya alıştırma. Tatlı dilli ol.Kötü söz alışkanlığı, insanı soysuz yapar.

154. Dilini küfre alıştırma. Tatli dilli ol. Yoksaönüne gelene havlayan köpeklere dönersin. Halkı zorla kendine nefretettirirsin.

155. Dilsiz ol, yalancı olma.

156. Dilinizi dâimâ iyi kullanınız. O sizi saadetegötürdüğü gibi, felâkete de götürebilir.

157. Dindarlığın en üstünü, dindarlığı gizlemektir.

158. Dinle, öğrenirsin. Sus esen kalırsın.

159. Doğru, dürüst ve nazik kişileri seçin, ve çıkar ummadanve korkmadan acı gerçekleri söyleyebilenleri tercih edin.

160. Doğru her zaman yüce, yalancı her zaman aşağı vecücedir.

161. Doğru söz söyleyenin delili kuvvetli olur.

162. Doğruluk en iyi yol, bilgi en iyi kılavuzdur.

163. Doğruluk, hakkın dilidir.

164. Dost, sen yokken dostluk şartını yerine getirenkimsedir.

165. Dost, kardeşini üç hâlde korumadıkça tam dostolamaz. Düşkünlüğünde, kendisi bulunmadığı vakit, ölümünden sonra.

166. Dostun olmayışı, bir çeşit gariplik veyalnızlıktır.

167. Dostuna kanat ger ve ona bir babanın oğullarınınüstüne eğilmesi, onları korumasına alması gibi davran.

168. Dostları yitirmek gurbete düşmektir.

169. Dostlarıma dost olanları çok severim. ve onlarınkıymetlerinide dostlukların dereceleriyle ölçerim.

170. Dostların çoğalsın diye çırpınma. Onları bir günihmal etmeğe kalksan çabucak düşmanın olurlar. Dostlar ateş gibidir. Pekçoğalırlarsa yakarlar.

171. Dostlarının kötüsü, seni iyi gününde arayıpsıkıntılı zamanında yüz üstü bırakandır.

172. Dostluk, en yakın akrabalıktır.

173. Dostluk, elde edilmiş akrabalıktır.

174. Dostlukta aşırı gitme, kim bilir belki o dostunbir gün düşmanın olur, düşmanlıkta da aşırı gitme, kim bilir belki o düşmanınbir gün dostun olur.

175. Dostunu ihtiyâtla sev, olabilir ki bir gün sanadüşman olur; düşmanınla da ihtiyâta riâyet ederek düşmanlıkta bulun, olabilirki bir gün sana dost kesilir.

176. Dostunun düşmanını, kendine dost seçme.

177. Dünya geçici gölgedir.

178. Dünya sana cömert davrandığından sen de malınacömert davran, herkesin durumu değişebilir.

179. Dünyada yoksulu doyurmak kadar büyük iyilikyoktur. Bunu yapanlar, âhirette mutlaka mükafatını bulur.

180. Dünyanın en değerli hazinesi öğüttür, ama ondanucuzu da yoktur.

181. Dünyayı yutsa, yoksul kalacak biri var: Açgözlü.

182. Düşene sevinme, zamanın sana ne sakladığınıbilmezsin.

183. Düşmanı kovalamayınız, onların yaralananlarınınyarasını sarınız, esirlerini tedavi ediniz.

184. Düşmanlık, kalbi meşgul eder.

185. Düşünce akılların cilasıdır.

186. Düşünce ve prensiplerini kendi hayatlarında dauygulayan kimselerin bilgi ışıklarıyla aydınlanınız.

187. Düşünün, sonra konuşun, yanılmalardankurtulacaksınız.

188. Edep, aklın suretidir.

189. Edep, en iyi mirastır.

190. Edeb, had tanımaktır.

191. Edep insanın kemalidir.

192. Edep insan için güzel elbise menzilesindedir.

193. Edepsiz olan kimsenin ayıpları çok olur.

194. Eğer ararsak kendimize kolayca düşmanbulabiliriz, ama ne kadar ararsak dost bulmak kolay değil.

195. Eğer başkalarını ıslah etmek istiyorsan öncekendini ıslah et. Kendin fasid olduğun halde başkalarını ıslah etmekle çalışmakçok büyük bir kusurdur.

196. Eger bilgiyi hak edene vermezseniz o kişiyezulmetmis olursunuz; hak etmeyene verirseniz bilgiye zulmetmis olursunuz.

197. Eğer bir seyahete çıkarsanız, gittiğinizyerlerin adetlerine uymaya çalışınız.

198. Eğer yoksullaşırsan, yoksulluğunu gönülzenginliği ile tedavi et.

199. Eğer sırlarınızı birbirinize açarsanız, artıkonu gizleyemezsiniz.

200. Eğer giriştiğin herhangi bir davada haklı isenkorkma. Hakkı müdafaa edenin yardımcısı Allah’tır.

201. Eğer hayırlı bir iş görmek istersen, bugününişini yarına koyma. Çünkü, yarına kadar ne olacağı belli değildir. Fena bir işebaşlayacağın zaman da acele etme. Belki hayırlı bir düşünce, sana o fenalıktangelecek olan tehlikeye mani olur.

202. Eğer talihin açık ise Kusurların kapalı kalır.

203. Eğlence ve zevke kapılan, akıldan kaybeder.

204. Elbiseleriniz eskide olsa, kalpleriniz yeni vetemiz olsun.

205. El işlerine yardım edin; çünkü bu yoksulluğuazaltır, hayat standardını artırır.

206. Emanetin en feyizlisi ‘ahde vefa’dır.

207. En ahmak insan, kendini herkesten en akıllısanandır.

208. En akıllı insan, öğütleri dinlemektenvazgeçmeyen insandır.

209. En büyük Sıddık benim.

210. En büyük yardım, en çabuk yapılan yardımdır.

211. En büyük zenginlik Akıl, en şiddetli yoksullukAhmaklıktır.

212. En faydalı bilgi, uygulanabilendir.

213. En güzel ahlak, tevazu, yumuşaklık ve tatlıdilde bulunur.

214. En güzel edep kendinden başlamandır.

215. En kötü dost, seni şak şaklayıp eksikleriniörtendir.

216. En kötü düşmanlık insanlara yönelendir.

217. En kötü şey, insanın kendisini beğenmesidir.

218. En kuvvetli kişi, kendi nefsine galip olankişidir

219. En talihsiz memleket, insanlarının her türlügüvenlikten yoksun yaşadıkları memlekettir.

220. En yakını yitiren en uzağı yardımcı olarakbulamaz.

221. En yakışıklı elbise, erdem elbisesidir.

222. Erdemin başı ilimdir.

223. Erkeklerin süsü edeptir, kadınların süsü dealtındır.

224. Esnaf ve tüccara dikkat edin; onlara gerekenönemi gösterin, fakat ihtikâr, karaborsa ve mal yığmalarına izin vermeyin.

225. Evim gelen herkesin kendi ortamıdır. Kilerimizyiyecek alana açıktır. Bütün varımızı sunarız. Sadece ekmek ve sirke olsa da.

226. Evlâtlarınızı yaşayacakları zamana göre, terbiyeediniz.

227. Evlâtlarınızı yaşayacakları zamana göreyetiştiriniz

228. Ey Âdemoğlu, ihtiyacından fazla kazandığın şeyi,başkası için biriktirmedesin.

229. Ey Allah’ım, kaç evin önünden geçtiğimde zevk veyapay mutlulukla şenlenmişti.

230. Ey insanlar! Bilgi edindiğiniz zaman hidayet´eermeniz için bilginize uyunuz. Çünkü ilminin tersine hareket eden alim,cehlaletten ayrılmaz, yolunu kayıp etmiş cahile benzer.

231. Ey karamsar; bilmelisin ki, bu devranındeğişmeyen tek bir kanunu var o da değişmektir.

232. Eziyet etme, eziyete engel ol. Diline sahip ol,can feda olsun sana yardımcı olan dost arkadaşlığına.

233. Fasık ve günahkâr kimselerle arkadaş olmaktankaçının, çünkü kötülük kötülüğe kavuşur.

234. Fazîletlerin başı ilimdir.

235. Fazîlet sahibinin kıymetini, ancak fazîletsahibi bilir.

236. Fazla yemek ve yemek üstüne yemekten kaçının.Zira fazla yiyen kimse fazla hasta olur

237. Fırsat karınca yürüyüşü ile gelir, yıldırım hızıile gider.

238. Fırsat yaz bulutu gibi gelip geçer, elinizegeçtiğinde faydalanmasını bilin.

239. Fikir çatışmalarından hakikat çıkar.

240. Fikir çatışmalarında dikkat çıkar.

241. Fikir sahibi her şeyden ibret alır.

242. Gayb sırlarından bana sorunuz, Mürselpeygamberlerin tüm ilimlerine varisim ben.

243. Garip, dostu olmayan kimsedir.

244. Gazap ve öfkeden kaçınınız. Çünkü onunbaşlangıcı delilik ve sonu ise pişmanlıktır.

245. Gece ile gündüz seni işlerler. Onları sen işle.Onlar her gün senden bir şey koparıyor, sen de onlardan bir şey koparmaya bak.

246. Geçimini mertce kazanmaya çalış. Nefsinialçaklıktan koru ki, fakir olsan bile şerefli kalasın.

247. Gençlik günlerini düşünmek, hasrettir.

248. Gerçek bilgin, bildiklerinin bilmedikleriyanında daha az olduğunu anlayandır.

249. Gerçek dost, sıkıntı zamanında imdadayetişendir.

250. Gerçek dostlar, çok vücutlu, tek kalplivarlıklardır.

251. Gerçek karşısında öfkelenmek ayıptır.

252. Gerçekle savaşan, elbette alt olur gider.

253. Gerçekleri söylemekten korkmayınız.

254. Gereksiz şeylerin peşinden koşan gerekli şeylerikaçırır.

255. Görmediğim Allah’a ibâdet etmedim, tapmam.

256. Gözleri kör olan birisine doğanın ne kadar güzelolduğunu anlatamazsınız.

257. Güler yüz göstermek, cömertlik yerine geçer.

258. Güler yüz, dostluk yaratır.

259. Günah işlememek, tövbe etmekten daha iyidir.

260. Günaha alt olarak üstünlük bulan, üstünlük eldeetmemiştir, şerle üst olan alt olmuştur.

261. Günahın en kötüsü, hafife alınan günahtır.

262. Güzel bir hayat sürdürmek istiyorsan kıskanma,cimri olma ve hırslı olma.

263. Güzel bir siyaset, iktidarı sürekli kılar.

264. Güzel huy, bir ganimettir.

265. Güzellik giyinenlerin süslüğü ile oluşmaz; bilgive terbiye ile güzel olunur.

266. Haddini bilen kimse, hakaret görmez.

267. Hain kişilere vefâda bulunmak, Allah’a hıyânettebulunmaktır; hainlere gadretmekse, Allah’a vefâ etmek demektir.

268. Hakkı bilirsen, Hakkın ehlinide bilirsin.

269. Halka karşı daima içinizde sevgi ve nezaketbesleyin. Onlara bir canavar gibi davranmayın ve onları azarlamayın.

270. Halka istemediği, hoşlanmadığı şeyleri söyleyenkişi hakkında halk da, istemediği şeyleri söyler.

271. Halkın güvenini kazanın ve onların iyiliğiniistediğinize kendilerini inandırınız.

272. Halkın en mutlusu, insanlarla iyi geçinenkimsedir.

273. Hakiki dost; sıkıntılı zamanlarda, senin gururve izzet-i nefsini kırmadan, sana yardım edenlerdir.

274. Hakkı ayakta tutmak için yardımlaşmak emanet vedindarlıktır.

275. Haktan sonra delaletten başka ne vardır ki…!

276. Haksız kazanç ve ahlâksızlıklara düşmemeleriiçin memurlarınıza yeterince maaş ödeyiniz.

277. Haksızlık önünde eğilmeyiniz. Çünkü haksızlıklaberaber şerefinizi de kaybedersiniz.

278. Haksızlıklara isyan etmeyenler, onlardan gelecekher musibete katlanmalıdır.

279. Halk için en büyük felaket, düşünce ve bilimadamlarının düşük ahlaklı kimseler oluşudur.

280. Halka hürmet edenler, hürmete mazhar, halkıtahrik edenler hakarete layık olurlar. Halka saygınlık veren kişi, saygıntutulmuştur. Halkı küçümseyenlerse saygı görmemişlerdir.

281. Halkın güvenini kazanınız ve onların iyiliğiniistediğinize kendilerini inandırınız.

282. Halkın önderi olmak isteyen biri önce kendisiniıslah etmeli, daha sonra başkalarını ıslah etmeye başlamalı ve söz ilediğerlerine edep öğretmeden önce güzel davranışı ile onlara edep öğretmelidir.

283. Hayat kötülüklerle insan arasında perdedir.

284. Hayatın, karşısına çıkardığı müşkül hadiseleresabır ve tahammül et. Onları, hiç kimseden bilme ve hiç kimseye karşı kalbindebir buğz ve adâvet besleme; hiç kimseye hiddet ve şiddet gösterme. Bu suretlehareket edersen, en büyük müşkülleri bile yenersin ve sen de “İnsân-ı kâmil”mertebesine erersin.

285. Hayrı yapan, hayırdan da hayırlıdır; şeristeyense şerden de kötüdür.

286. Her hangi bir işde acele etme hataya düşersin.

287. Her hangi bir mücadelede son çabasını harcayan,mutlaka zafer kazanır.

288. Her huyun en iyisini kendin için seç.

289. He insan senin gibi yaradılışa sahiptir.

290. Herkesin değeri, onun himmeti kadardır.

291. Her kim, bana bir harf öğretse, ben ona kul,köle olurum.

292. Her kim kötüyü yasaklar, fesata kızar veAllah’ın yasaklarının hududu çiğnendiği zaman öfkelenirse, Allah’ü Tealada okulunun lehine öfkelenir.

293. Her kişinin değeri, yaptığı güzel işiyleölçülür.

294. Her nereye baksam Allahı görürüm.

295. Her sorunu kolay yönünden ele al, hayatındarahat edersin. Çünkü sen sorunları kolaylıklarıyla ele aldıkça çözümleri dekolaylaşacaktır.

296. Her şey akla muhtaçtır, akıl da eğitime.

297. Her şey olması gereken zamanda oluşup eldeedilir. Bunu bilmeyen cahil, yorgunluğuyla mahzun kalır.

298. Her şeye ibretle bakınız. Ve gördüklerinizdenibret alınız.

299. Her şeyi layık olduğu yere koyan Allah’tır.

300. Her şeyin bir belası vardır ve iyiliğin belasıda kötü arkadaştır.

301. Her şeyin sonunu uzun uzun düşünen ve bir türlükarar veremeyenlerden, şecâat ve cesaret namına, hiçbir şey beklenemez.

302. Her şeyin en büyüğü İlim ve Bilimdir. Çünkü ilimile Hakk’a yol bulunur, bilim ile halka tahammül edilir.

303. Her şeyin en iyisi, en yeni olanıdır; amadostların en iyisi, en eskileridir.

304. Herkes için tatlı, acı bir son vardır.

305. Hırs seni kul etmesin, Allah seni hür yarattı.

306. Hırs ve tamah, yorgunluk ve meşakkatinanahtarıdır.

307. Hızlı yükselenlere imreniliyor. Oysa en hızlıyükselenler toz, duman. saman ve tüydür.

308. Hiç bir süs edep kadar güzel değildir.

309. Hiç bir şey görmedim, meğer ondan evvel veonunla, ondan sonra gördüğüm hep Cenâb-ı Hak’tır.

310. Hiç bir zaman vaadinizden ve sözünüzdendönmeyiniz.

311. Hiç kimsenin hatasını yüzüne vurmayınız. Ohatayı işleyene hatasını, başka birini misal göstererek anlatınız.

312. Hiçbir işte lüzumundan fazla aceleci olma.Dikkatli davranma sahibi olanlar, kendilerini bir çıkmaza girmekten muhafazaetmiş olurlar

313. Hikmet sahibi kişilerin sözleri doğruysailaçtır, yanlışsa hastalıktır.

314. Hizmetçiniz Allah’a itaat etmezse onucezalandırınız, ama eğer size itaat etmezse onu bağışlayabilirsiniz.

315. Hoş geçinmek aklın yarısıdır.

316. Huzur ve barışcıllığı arkadaş edinmişe yakınlaş,arkadaşlığından mutlu olmadığın kişiden uzak ol.

317. İbret alınacak şeyler ne çok, ibret alanlarsa neaz.

318. İhtirâs; feyiz ve kemâlin en büyük düşmanıdır.

319. İhtiraslı kimse bütün dünyaya sahip olsa da yinefakirdir.

320. İhtiyarlığın, ölüm habercindir.

321. İki şey vardır ki sonu bulunmaz; ilim, akıl.

322. İki şey vardır ki yitirmeden kadri bilinmez;gençlik ve afiyet.

323. İki tür insan vardır. Bilen ve dinleyen.

324. İki yüzlü insanlardan uzaklaşınız. Zira iyivaktinizde etrafınızda dönüp dolaşırlar. Kötü vaktinizde derhal sizdenkaçarlar.

325. İki yüzlünün dilinde tat, kalbinde fesat gizlidir.

326. İktisatlı olmayla ihtiyaçların yarısıgiderilebilir.

327. İlim bayrağımdır, nereye gitsem benimledirkalbim onun ilmiyle doludur, sanma ki boş bir sandıktır.

328. İlim bütün iyiliklerin anahtarıdır.

329. İlim hiç bir servet ile satın alınmaz. Onuniçindirki, bir cahil ne dercede zengin olursa olsun, en fakir bir alim ilemukayese olunmaz.

330. İlim insanın güzelliğidir. Onu kazanmayı iste.Onu edin ki kahrıyla yaşayan insan bir olma.

331. İlim maldan hayırlıdır: İlim seni korur, malısen korursun. Mal vermekle azalır, ilim öğretmekle artar. İlim hakimdir, malise mahkum. İlim sahibi cömert olur, mal sahibi cimri olur. İlim ruhunhakimidir. İlim sahibi cömert olur, mal sahibi cimri olur. İlim ruhungıdasıdır, mal ise cesedin gıdasıdır. Mal uzun zaman sürecinde tükenir, ilimuzun zaman sürecinde tükenmez ve eksilmez. İlim kalbi aydınlatır, mal ise kalbikatılaştırır. İlim peygamberlerin mirasıdır, mal ise eşkıyaların mirasıdır.

332. İlim meclisi, cennet bahçesidir.

333. İlim isteyenine yüceliğinden akarak gelir.

334. İlim tükenmez bir hazine, akıl eskimek bilmezbir elbisedir.

335. İlim uygulamayla eşittir. Bilen uygular. İlimuygulamaları ile seslenir. Uygulama cevap verirse ne ala, vermedi mi İlim degöçer gider.

336. İlim ve tecrübenin asıl merkezi akıldır.

337. İlimden başka her şey azaldıkça değeri yükselir.İlim ise çoğaldıkça değeri yükselir.

338. İlmin ayıbı, verimsiz oluşudur.

339. İlmin bereketi güzel ameldir.

340. İlmin verâseti olmaz, ölülerinizin kemikleriyleövünemezsiniz.

341. İlmini saklayan cahil gibidir.

342. İnat, kötülüklerin kaynağıdır.

343. İnatçılık insanın aklına zararlıdır.

344. İnatçılık, savaş ve düşmanlığa yol açar.

345. İnatıçılığın insanın dünya ve ahiretine zararıher şeyden çoktur.

346. İnanan insanın yüzünde güleçlik vardır,kalbindeyse hüzün. Gönlü her şeyden geniştir, nefsi her şeyden alçak.Yücelikten nefret eder, şöhrete düşmandır, gamı gussası uzundur, düşünmesiderin, susması fazladır. Vakti yoktur, çok şükreder, çok sabreder, düşünceyedalmıştır. İhtiyacı olanları görünce, kendi ihtiyacını hatırlamaz bile. Hûyugüzeldir, geçinmesi hoş ve yumuşak. Şeref ve din bakımından serttir, hûybakımından alçak.

347. İnsaf, ihtilafı giderir ve arkadaşlığa yol açar.

348. İnsanı vaktinden önce yıpratan bir şey varsa oda tembelliktir.

349. İnsan belayı dilden bulur.

350. İnsan cahil olduğu şeyin düşmanıdır.

351. İnsan dün bir tohumdu, yarın toprak olacak.

352. İnsana bin dost az, bir düşman çoktur.

353. İnsanda dil olmazsa, insan söz söylemezse,surete bürünmüş bir varlıktan, yahut başıboş bırakılmış otlayan bir hayvandanbaşka ne olabilir ki?

354. İnsandaki edep, onun altınından daha iyidir.

355. İnsanın en şiddetli düşmanı gazabıylaşehvetidir.

356. İnsanın değeri, önem verdiği şeye göredir.

357. İnsanın dilekleri kendisine yakındır. Her şeyden çok insana yakın olansa ölümdür.

358. İnsanın kendisine iyilik edeni övmesi, iyiliğiarttırır.

359. İnsanın kendisi salih ve iyi olursa, Allah onunsalih olması vasıtasıyla çocuklarını ve torunlarını da salih eder.

360. İnsanın kişiliğini sözü teyid eder.

361. İnsanın kurtuluşu doğruluktadır.

362. İnsanın tevazu sahibi olması, kendisine ikramgetirir.

363. İnsanın utanması, örtüsüdür.

364. İnsanın yaşlanıp Rabbini bildikten sonra ölmesi,küçükken ölüp hesapsız Cennet’e girmesinden daha hayırlıdır.

365. İnsanın vücudunda yerleşmiş olan sırlar, güngeçtikçe açığa çıkar.

366. İnsanlar yaşarken uyur, ölürken uyanırlar.

367. İnsanlar; akıl, ilim, huy, yoksulluk vezenginlik yönünden farklı oldukları sürece, birbirleriyle güzel geçinirler.Eğer mezkur sıfatlarda eşit olsalardı, (yükümlülük üstlenmekten kaçarak) helakolurlardı.

368. İnsanlar arasında Allah’ı en iyi bilen, O’nu çokseven, tam itaat edendir.

369. İnsanlara faydası olmayanı ölüler arasında say,git.

370. İnsanları alçaltan ve nihayet mahveden 3 şeydir:Birincisi, hasislik. İkincisi, servet düşkünlüğü, üçüncüsü bencillik vekibirliktir.

371. İnsanların değerlerini ölçmek için değerli olmakgerek.

372. İnsanların en acizi insanlardan kardeşedinemeyenidir. Bundan daha acizi de kardeş edindikten sonra onu yitirendir.

373. İnsanların en alçağı haksız yere başkalarınahakaret edendir.

374. İnsanların en güçsüzü dost bulmada güçlükçekendir, ondan daha güçsüzü ise, dostlarını yitirip yapayalnız kalandır.

375. İnsanların en fazla bağışlaması gerekeni, cezavermeye en fazla gücü yetenidir.

376. İnsanların güzel edebe, altın ve gümüşten dahaçok ihtiyaçları vardır.

377. İnsanların kalbi vahşi ve başıboştur; kimonlarla ilgilenirse onlara doğru cezbolur

378. İnsanların kıymeti, yaptıkları iyilikler ileölçülür

379. İnsanların solukları ecellerine doğru attıklarıadımlardır.

380. İnsanların vefat eden akraba ya da dostları içinferyatlarla ağlamalarına şaşırıyorum.

381. İnsanlarla öyle geçinin ki, öldüğünüzde size ağlasınlar,sağ kalırsanız sevgiyle çağrışsınlar sizin için.

382. İnsanlarla öyle geçinin ki öldünüz mü ağlasınlarsize; sağ kaldınız mı sevgiyle çağırsınlar sizi.

383. İslam TESLİM’dir. Teslim ise yakındır, yakıntasdiktir. Tasdik ikrar, ikrar eda, eda da ameldir.

384. İsraf ve taşkınlık eden kimsenin üç belirtisivardır: Sahip olmadığı bir şeyi ister, parasına sahip olmadığı bir şeyi satınalır, parasına sahip olmadığı bir elbiseyi giyer.

385. İşlerin en zoru alışkanlığı terketmektir.

386. İyi niyetlilik, gönle ferahlık, bedeneesenliktir.

387. İyi ve kötü insana aynı değeri vermek doğrudeğildir, bu suretle birincisini iyilikten soğutur, ikincisini kötülük yolundacesaretlendirirsin.

388. İyiliği emret ki, iyi ehlinden (iyilerden)olasın.

389. İyilik yapandan şüphelenmek, haksızlıkların ençirkini ve günahların en büyüğüdür.

390. İyilik ediniz, onun mukabilinde fenalıkgöreceğinizi, katiyyen aklınıza getirmeyin.

391. İyilikle, hür adamı köle yaparsın.

392. Kadına aşırı düşkünlük, ahmakların işidir.

393. Kadının hayırlısı, sevgi dolu, doğurganolanıdır.

394. Kalb, kör olduktan sonra gözlerin görmesinde hiçbir fayda yoktur.

395. Kalb temiz olursa, dilden güzel sözler çıkar.

396. Kalbler, kablara benzer. Hayırlı olan, hayırladolu olanıdır.

397. Kan dökmekten kaçının, İslâm’ın hükümlerine görecezalandırılması gerekmeyen kimseleri öldürmeyiniz.

398. Kardeşi için kuyu kazan, o kuyuya akibet kendisidüşer.

399. Kendi aybına bakan kimse ve onu ıslaha çalışankişi, halkın ayıbına bakmaz.

400. Kendi çocuğunu edeplendirdiğin şeyle yetimi deedeplendir ve çocuğunun eğitimi için yararlandığın yerden yetim için deyararlan.

401. Kendi görüşüyle yetinen, canını tehlikeyeatmıştır

402. Kendi kadrini bilen helak olmaz.

403. Kendin için istediğini başkaları için de iste,kendin için istemediğin bir şeyi başkası için de isteme.

404. Kendine reva görmediği şeyi başkasına reva göreninsan Kamil olamaz.

405. Kendisine edep yüklenen kimsenin kötülükleriazalır.

406. Kendini bilen Allah’ını da bilir.

407. Kendini cömertliğe alıştır ve her ahlakın eniyisini seç; çünkü iyilik alışkanlık haline gelir.

408. Kendini güçlükler karşısında sabretmeye alıştır,çünkü haksızlık karşısında Hak için sabretmek en iyi ahlâktır.

409. Kendini tanımayan kimse kurtuluş yolundan uzaklaşarakcehalet ve sapıklık yoluna giriverir.

410. Kendisini beğenen ve kendisinden razı olan birkimsenin kusur ve zaaf noktaları aşikar olu

411. Kendisini beğenen ve kendisinden razı olan kimsebir çok üzüntü ve acı çeker.”r.

412. Kendisini tanıyan kişi, Allah’ını da tanır.

413. Kendini bilmeyen başkasını nasıl bilir?

414. Kınama ve azarlamada aşırı gitmek inata nedenolur.

415. Kıskanç insan hiçbir zaman rahatlık ve huzuryüzü görmez.

416. Kıskanç kimse daima hasta olur.

417. Kıskançlık hasta eder.

418. Kıskançlık hastalıkların en kötüsüdür.

419. Kıskançlık, ateşin odunu yediği gibi odaiyilikleri yer.

420. Kıskançlık insanın dünyasını karartır.

421. Kıskançlık, insanın kalbi ve sinirleri üzerindekötü etkiler bırakır ve insanı hasta eder.

422. Kıskançlık, ruhun hapsidir.

423. Kıskançlık, vücudu kemirir.

424. Kim bir işte halka öncü olursa, başkasınıterbiyeye kalkmadan kendisini terbiye etmeli. Bu terbiye de diliyle öğütvermeden önce, hûyuyla öğüt vermek suretiyle olmalı. Nefsine muallim olupkendini terbiye eden kişi, insanlara muallimlik edip onları terbiye edendendaha fazla ululanmaya değer.

425. Kim; halkın ayıplarını görür, onları kınar,fakat kendisi de o işleri yaparsa, ahmağın ta kendisidir.

426. Kim ki cimrilikten uzaktır, dostluğumu kazanır.Cimrilik ederse beni karşısına alır, yergimi kazanır.

427. Kimin söylediğine değil, ne söylediğine bak.

428. Kimsenin yanlışını yüzüne vurmayınız. Başkabirisini göstererek ‘gelinim sen anla’ gibisinden uyarınız.

429. Kişi bilmediğinin düşmanıdır. Kişi dili altındasaklıdır? Konuşturunuz kıymetinden neler kaybettiğini anlarsınız.

430. Kişinin karşılaşacağı bütün sorunların kolayolması beklenemez, bazılarının kolay olmasının yanında bazıları zor olacaktır.

431. Kişinin yapısını oluşturan öz iyi değilse, okişinin ağzından iyi sözler çıkmaz.

432. Kitaplar bilginlerin bahçeleridir.

433. Kitaplar, bilgi sahiplerinin bahçeleridir.

434. Konuşun da tanışın, çünkü insan dilinin altındagizlidir.

435. Korku, afetlerden biridir.

436. Korkulan her şey zarar vermez.

437. Kötü alışkanlıkları terketmek en büyükibadetlerdendir

438. Kötü evlat, insanın en büyük musibetlerdendir

439. Kötü evlat, ailenin şerefini yıkar ve geçmişineleke sürer.

440. Kötü evlat anne ve babanın şerafetini yok ederve geriye kalanları rezil eder.

441. Kötü huylarını terk et. Halkın hürmetlerinemazhar olursun.

442. Kötü insanlarla oturup kalkmak, iyi insanlarhakkında su-i zan doğurur.

443. Kötü yaratılışlının liderliği olmaz.

444. Kötü zanlı olup, dostlarını elinden çıkarma.

445. Kötülükten çekinmek, iyi bir iş yapmaktanyeğdir.

446. Kul ümidi yalnız Rabbine bağlamalı ve yalnızgünahları kendini korkutmalıdır.

447. Kullar, bilmedikleri şeylerde duraksasalardı nekâfir olurlardı, ne de sapıklığa düşerlerdi.

448. Kutsal görevinizin yoksul, sakat ve yetimlerebakmak olduğunu hiç aklınızdan çıkarmayın. Memurlarınız onları incitmesin,onlara kötü davranmasın. Onlara yardım edin, koruyun ve yardımınıza ihtiyaçduydukları her zaman huzurunuza çıkmalarına engel olmayınız.

449. Küçük bir insandan gelen büyük bir fikriküçümseme.

450. Küçüklükte soru soran kimse, büyüdüğünde cevapveren biri olur.

451. Layık olmayan kimselere yüz suyu dökme; kendinibeyhude yere rezil edersin.

452. Lisanını küfre alıştırma. Tatlı dilli ol. Yoksaönüne gelene havlayan köpeklere dönersin. Halkı zorla kendine nefretettirirsin.

453. Mal çokluğu kalpleri bozar, günahları doğurur.

454. Mal, isteklerin temelidir.

455. Mal mülk toplayıp biriktirme, kime topladığınbilinmez.

456. Mal- mülk yığmakla uğraşanlar yaşarkenölmüşlerdir. Allah’a teslim olmuş alimler ise insanlık var olduğu süreceyaşamaya devam ederler. Vücutları toprak olup gitmiştir, ama iz ve etkileriyüreklerde yaşar.

457. Mal, mülk insanın gözünü doyurmaz, kalp zenginliğineçalış.

458. Malından vermeyeni zenginlerden sayma.

459. Marifetlerin en üstünü insanın kendisinitanımasıdır ve en büyük cahillik ise insanın kendini tanımamasıdır.

460. Mazideki esefli ve üzüntülü olaylarla kalbinidoldurma, gelecekte uğraşmaya zaman bulamazsın.

461. Mazluma yardımcı ol, zalime düşman kesil.

462. Mazlumu, zalimin elinden kurtaracağım.

463. Mazlumun öç alma günü, zalimin zulmettiği gündendaha korkunçtur.

464. Memurlarınızı seçerken zalim yöneticilere hizmetetmemiş ve devletin suçlarından ve zulümlerinden sorumlu olmamış bulunmalarınadikkat ediniz.

465. Memurlarınızın hareketlerini kontrol edin vebunun için güvendiğiniz samimi kişileri kullanınız. Mektuplar ve müracaatlarabizzat kendiniz cevap veriniz.

466. Merhamet ve ibâdetlerin en hayırlısı, gizlisadaka vermek ve inzivâ köşesinde ibâdet etmektir.

467. Midenizi fazla hayvan mezarlığı yapmayınız.

468. Milletlerin ölçü ve terazisi adalettir.

469. Misafirine gücün yettiğince ikramda bulun, öyleki ona saygıda seni mirasçı kabul etsinler.

470. Mutlu ile arkadaş olan, mutlu olur.

471. Mükemmel insan eksiklerini ve kusurlarınıbilendir. En kötüsü ise insanların doyumsuz isteklerinin ve hırsının peşinedüşendir.

472. Mümin, kardeşi açken doyasıya yemez.

473. Mü’min, insanların ezâsına tahammül eden, fakathiç kimsenin ondan incinmediği kişidir.

474. Mü’min, kardeşlerine karşı ululanmaya, ona güleryüz göstermemeye başladı mı ondan ayrıldı demektir.

475. Müslüman olsun olmasın herkese aynı davranın.Müslümanlar kardeşleriniz, müslüman olmayanlar ise sizin gibi bir insandır.

476. Namus, güzelliğin sadakasıdır.

477. Ne kadar tenha bir yerde olursa olsun birfenalık yaparken, seni hiç kimsenin görmediğine hükmetme. Seni, mutlaka birgören vardır. O da Allah’tır.

478. Ne yüksek mevki ile sevin, nede düşkün olduğunaüzül.

479. Nefsine hâkim olman, en üstün güç, kudrettir.Ona buyruk yürütmen en hayırlı emârettir.

480. Nesebinle değil edebinle öğün.

481. Nerede bir bilgin görürsen, hemen buyruğunukabul edip hizmetine gir.

482. Nice bilgin vardır ki, bilgisi olduğu halde onafayda vermez de bilgisizliği öldürür giderir onu.

483. Nice kan vardır ki, onu dil döker.

484. Nice zengin vardır ki, yoksuldan da yoksuldur;nice büyük kişi vardır ki, her aşağılık kişiden de aşağıdır, nice yoksul vardırki, bütün zenginlerden daha zengindir.

485. Oyun, hayranı biri saadete eremez.

486. Oysa ölüm cebimizde bize hep eşlik etmektedir,neden cahiller de feryadla karşılanır, ölüm neden böyle şaşkınlık yaratıyor.

487. Öfke delilikten bir bölümdür. Çünkü, sahibinadim olur, nadim olmuyorsa deliliği adamakıllı pekişmiş demektir.

488. Öfke gücünü izleyecek olursan seni helak eder.

489. Öfke korkunç bir ateştir. Onu bastıran ateşisöndürür, yapamayan içinde yanıp gider.

490. Öfke kötü bir arkadaştır. Kusur ve çirkinlikleriaçığa çıkarır, insanı kötülüğe yakınlaştırıp iyilikten uzaklaştırır.

491. Öfke ve kızgınlıktan koru kendini. Çünkü başlangıcıdelilik, sonu pişmanlıktır.

492. Öfkeden kaçın, sakın öfke sana galip olupalışkanlık haline gelmesin.

493. Öl ama alçalma, azı yeter bul ama yüzsuyu dökme.

494. Öldükten sonra yaşamak isterseniz kalıcı bireser bırakınız.

495. Öldükten sonra da yaşamak isterseniz, ölmez bireser bırakınız.

496. Ölüm ahiretin kapısıdır.

497. Ölümü unutmak, kalbi paslatır.

498. Ölümü unutmayan, güzel şeylere tutkun olur.

499. Ölümün belirtisi doğmaktır.

500. Önder önce kendini eğitmeli, sonra diğerlerini.Önce kendi edebiyle örnek olmalı, sonra öğüt ve nasihatla.

501. Öğren, Cahil kalma. Ali yalın ayaklıların enhayırlısıdır.

502. Övünmeye değer şeyler güçlü akıl, utanma,nefsinden sakınma ve eğitimdir.

503. Öyle bir devir ki hiçbir arkadaşın senden hoşnutdeğil. Ve öyle bir devir ki hiçbir dostun sana dürüst ve gerçek dost değil.

504. Öyle bir kimseyi dost tut ki, aranızda kardeşlikhusule gelsin. Ve senin bulunmadığın yerlerde, seni müdahele etmek içindüşmanlarınla penceleşsin.

505. Parçalayıcı ve yiyici yırtıcı hayvan, zalim vezorba bir validen iyidir.

506. Perde kaldırılırsa yakinim (bilincim) artmazbenim.

507. Renkten renge giriş, inançtan inanca geçiş,ahmaklığın alametlerindendir.

508. Rezil kişilerin başa geçmesi, insanlara afettir.

509. Sabır acılığının meyvesi zaferdir.

510. Sabır en güzel huy, ilim de en şerefli süseşyasıdır.

511. Sabır iki türlüdür. İstemediğin, hoşlanmadığınşeye sabretmek; Sevdiğin, istediğin şeye sabretmek.

512. Sakın aile ve akrabalarının bedbahtlardanolmasına sebep olan birisi olmayasın.

513. Sakın başkasının kölesi olma; çünkü Allah senihür yaratmıştır.

514. Sakın cahil kimselerle şaka etme. Onlarınhalleri ve dilleri akrebin kuyruğu gibidir; derhal senin kalbinizehirleyebilir.

515. Sakın insanların eşit olduğu şeyitekelleştirmeye kalkma.

516. Saltanat ve tahakküm hırsına kapılanlar, debdebeve saltanat içinde yaşamış olsalar bile, daima lanetle anılırlar.

517. Sana cefa edeni utandırman için hoşça geçinmeyeçalış.

518. Sana niçin yaptığını sorduklarında utanacağın veyalanlamağa kalkacağın işleri yapmaktan çekin.

519. Sana karşılık iyilik yapanlara, teşekküretmesini bilenlere de iyilik et.

520. Sana öğüt veren, sana geniş kredi açmış tüccarabenzer.

521. Sefih olanlar lisanla dostluk gösterirler. Fakatkalbleri fesatla doludur.

522. Sen ey insan. Ayan beyan bir kitapsın,harfleriyle yüreğin okunur.

523. Sen öyle bir kitap ilmisin ki, harflerin, esrarıçözer.

524. Seni yalnız iyi günlerinde arayan, düşküngünlerinde senden kaçacaktır.

525. Seni, sende bulunmayan özellikler ve değerlericat ederek koltuklayan, bir gün gelir yapmadığın suçları da üstüne yığarakseni çekiştirmeye, çeliştirmeye kalkar.

526. Senin hakkında iyi zanda bulunanın zannınıgerçekleştir.

527. Seviyesiz insanların bana cahilce sözlerinekarşılık vermekten tiksinti duyarım.

528. Sırrı erdemli olandan başkasına verme. Yanlız oerdemli insanlarda sır olarak kalabilir.

529. Sırlarını ona buna açıyorsan, başına gelecekzilletlere razı ol.

530. Sızlanmak, sabırdan zordur.

531. Siyaseti başaramayan başkan olamaz.

532. Siyasetlerin (yönetimlerin) en zorualışkanlıkları değiştirmektir.

533. Sizin en kötünüz insanları çekiştirerek dostlararasında ayrılık düşüren ve temiz insanlara kusur bulan kimsedir.

534. Sizin için korktuğum şeylerin en başında,nefsinin isteğine uymak ve uzun emelli olmak gelir. Birincisi hak yoldanalıkoyar; ikincisi ise ahireti unutturur.

535. Sizin hayırlınız, günahına gerçekten çok tövbeedenlerdir.

536. Sizin için korktuğum şeylerin en başında, nefsininisteğine uymak ve uzun emelli olmak gelir. Birincisi Hak yoldan alıkoyar;ikincisi ise ahireti unutturur.

537. Sizler mallarınızla halkı kuşatamazsınız(onların gönüllerini hoş edemezsiniz); öyleyse açık yüzlülük ve güzeldavranışınızla onları kuşatınız; çünkü ben Allah Resulünün şöyle buyurduğunuduydum: “sizler, mallarınızla halkın gönüllerini hoş edemezsiniz; o haldeahlakınızla onların gönüllerini hoş edin”

538. Sorun benden beni yitirmeden, bana gök yollarınısorunuz, onları yeryüzü yollarından daha iyi tanırım.

539. Sorun bana beni yitirmeden; Çünkü andolsunAllah’a, Kur’ân’da hiçbir âyet yoktur ki niçin ve kimin hakkında indi, nerdeindi, düzlükte mi, dağlıkta mı, hepsini de en iyi bilenim ben. Gerçekten deRabbim bana, anlayan bir akıl, söyleyen bir dil ihsân etmiştir.

540. Soruya verilen cevap çoğalınca doğru gizlikalır.

541. Soyluluk; babaların, anaların mensup olduklarısoyla boyla değil, övülecek üstünlükle kazanılır.

542. Söylemediğin sözün hakimi, söylediğin sözünmahkumusun.

543. Söyleyene bakma, söylenene bak.

544. Söz ilaçtır, azı yaşatır, çoğu öldürür.

545. Söz; ok ve mızraktan daha tesirlidir.

546. Söz benim ağzımdayken söz benim esirim, sözağzımdan çıkdıktan sonra ben sözümün esiri olurum.

547. Söz dilinin susutuğu ve amel dilinin söylediğinasihat hiçbir kulak tarafından kovulmaz ve onun faydası ile hiçbir fayda birolmaz.

548. Söz sizin ağzınızda olduğu sürece, söz sizinesiriniz, söz ağzınızdan çıktıktan sonra siz sözünüzün esiri olursunuz.

549. Sözün gümüş olsa da, ey nefs sükut (suskunluk)altındır.

550. Sözün güzelliği, kısalığındadır.

551. Sözünde duramayacağın bir yerde söz verme vekefaletine vefâ edemeyeceğin yerde kefil olma.

552. Susmak, ağırbaşlılığı arttırır.

553. Susmak, sana ağırbaşlı bir elbise giydirir vesonunda özür dileme zorundan korur.

554. Sükût, yalan söylemekten ve başkalarınıçekiştirmekten herhâlde evlâdır.

555. Şahsınıza fenalık eden bir düşmanı affediniz.Lâkin vatanınıza ve milletinize fenalık eden bir kimseyi, asla affetmeyiniz.

556. Şehvet bir kapıdan girer, akıl öbür kapıdançıkar.

557. Şer’den çekinen kişi, hayır yapana benzer;suçtan sakınan kişi, iyilikte bulunana döner.

558. Şeref ve namus, en büyük hazinedir. Onlara mâlikolanlar, hayatlarını dâimâ memnun ve mesut geçirirler.

559. Şeref ve soyluluk, yüksek özellik veniteliklerden gelir, ataların çürümüş kemiklerinden değil.

560. Şerefine düşkün olan kötü cevap almaktan kendinisakınır. İnsanların davranışlarını düşünerek ve gözeterek onlarla uyum içindeyaşayan kendi kişiliğinide korur.

561. Şerefli ve önemli bir mevkiiniz olması içinbilime sarılınız.

562. Şiddetli istek mutluluğun en büyük düşmanıdır.

563. Şu (Kur’ân), Allah’ın suskun kitabıdır; ben iseAllah’ın konuşan kitabıyım.

564. Şükür nimetlerin süsüdür.

565. Takva, Allah’ın yap dediğini yapmak, yapmadediğinden kaçmaktır.

566. Tamah mihneti davet eder.

567. Taraf tutmayın, bazı insanları kayırmayın. Butür davranışlar sizi zulme ve despotluğa çeker.

568. Tarımla uğraşanlar devletin servet kaynağıdır vebir servet gibi korunmalıdır.

569. Tecrübe fayda ile beraber gelen ilimdir.

570. Terbiyesizlikle kendisini düşüreni, soydan gelmeasalet yükseltemez.

571. Tevâzu gösteriniz ki, halkın hürmet ve tekrimini(saygısını) kazanasınız.

572. Tövbe etmek elindeyken, ümidini kesene şaşarım.

573. Uygunsuz yerlere giren, kendini töhmetekaptırır.

574. Utancın üstünü, insanın kendinden utanmasıdır.

575. Üç sınıf Allah sevgisinden uzak tutulmuştur:Zalimler, onlara yardakçılık edenler ve zulmü hoş karşılayanlar.

576. Üç şey hayatı tatsızlaştırır: kin, kıskançlık vekötü huyluluk.

577. Üç şey insana hayatı zindan eder: Ağırlaşan aileyükü, borçların baskısı ve bir hastalığın sürüp gitmesi.

578. Üç şeyi kendinizde tutup saklayın: Cesaretiniz,bilginiz ve malınız. Bazı insanlar sahip olduğunuz bu 3 şeye düşmandır ve oinsanları ancak bu 3 şeyi kaybetmeniz sevindirir ve razı eder.

579. Üstünlük taslamak, ayıpların en kötüsüdür.

580. Varlıklı kişiden ellerinin içinde senin için neskladığını bilmedikçe uzak dur.

581. Verilen söz, zamanında yerine getirilmesigereken bir borçtur.

582. Ya siz bizi yok edersiniz ya da, biz sizi yokederiz. Ya da barışı daha uygun görürsünüz.

583. Yakınlarına yardımı bırakan, düşmanlarına yardımetmiş olur.

584. Yalan hıyanettir, doğruluk emanettir.

585. Yalan söylemenin sonu, kınanmaktır.

586. Yalan ve iki yüzlülük en kötü ahlaktır.Yalancıların başlıca sıfatları şunlardır: evvela sana diller döker, birçokşeyler vaad eder. Sonra senden vazgeçer. Daha sonrada arkadan senin aleyhinebir çok şey söyler.

587. Yalancılardan daima uzak bulununuz. Çünküonlarla içli dışlı olur ve onlarla dolaşıp kalkarsanız, sizde yalancıolursunuz.

588. Yalancıların başlıca sıfatları şunlardır. Evvelasana diller döker, birçok şeyler vaad eder. Sonra senden vazgeçer. Daha sonradaarkadan senin aleyhine bir çok şey söyler.

589. Yalandan daha kötü bir kabahat yoktur.

590. Yalanlanacağından korktuğun bir şeyi anlatma.

591. Yanlışını gününde görüp nefsine sitem edersenyanlışın faydaya dönüşür. Dünde kalan yaşam geçmişle yok olur gider.

592. Yaptığın iyilikleri ve sana anlatılanları gizle.

593. Yâ Rabbî! Ben sana cennet için değil, cehennemkorkusu için de ibâdet etmiyorum. Belki seni tapınmağa lâyık olarak tanıdığımiçin ibâdetimi yapıyorum.

594. Yaşamın tecrübeleri doğru karar verebilmeyiöğretti, öyleki artık beni bitirmeye –yok etmeye gelen şeyleri ben bitirip– yokettim.

595. Yeni ilmi şeyleri öğrenmekle, kalbinizinyorgunluğunu ve rahatsızlığını giderin, çünkü kalpleriniz de vücudunuz gibiyorulur.

596. Yeni mal, mülk edinmeden önce yığdıklarınızı kullanınız.

597. Yerilen aşağılık kişiler saygınlık döşeklerineoturacak olursa biz ayağa kalkarız.

598. Yoksullar bazen çok müşkil durumlarda kalırlar.Söyledikleri sözler ne kadar doğru olursa olsun, onları dinleyenler sözlerinekulak asmazlar.

599. Yoksula yardımı dilenmeden yap. Sen onu el açmakzorunda bırakırsan, verdiğin sadaka ile, onun sadakadan daha değerli olanhaysiyetini satmaktan kurtarırsın.

600. Yoksullarla otur, şükrünü artırırsın.

601. Yoksulluğunu gizle, yoksa itibarın sıfıra iner.

602. Yol cümleden Ulu’dur.

603. Yola düşmeden arkadaşı, eve girmeden de komşuyusor.

604. Yüzünüze karşı yapılan şişirme övgüleridinlemekten kendinizi koruyunuz. Çünkü onlar, kalpleri kirletip ortalığa pisbir koku yayarlar.

605. Yumuşak ahlak, soyluluk ve büyüklüktendir.Yumuşak huyluluğun bitmez tükenmez kaynağı ol. Kimseye asla eziyet etme,yaptığın şeyin sonuçlarını görür ve duyarsın.

606. Yumuşak konuş, sevilirsin.Yüce kişinin açkalınca, aşağılık kişinin karnı doyunca saldırısından korkun.

607. Yükseklik taslamak alçaltır, alçak gönüllülükyükseltir.

608. Zalime gelip çatan adalet günü, mazlumunuğradığı cevir ve cefa mihnetinden çetindir.Şiddet son dereceyi buldu muferahlık gelir çatar. Bela halkaları tam daraldı mı genişlik yüz gösterir.

609. Zalimin düşmanı Allahtır. Zalimin ikbali degeçicidir.

610. Zaman bana karşı maske takındı, benitanımazlıktan -görmemezlikten geldi, bilmedi ki ben güne saygılıyım vetalihsizliklerin en korkulusunu bile kolay şeymiş gibi karşılarım.

611. Zaman ibret aynasıdır.

612. Zaman kendine uymazsa, kendini zamanauyduranlar. en akıllı kimselerdir.

613. Zaman sana uymaz, sen zamana uyacaksın.

614. Zaman uzasa, sonu gecikse bile sabreden mutlakazafere ulaşır.

615. Zamanı değilse çok konuşma, söze başvurma,suskunlukla süsle aklını.

616. Zamanının bir kısmı maziye karıştı. Geride kalangünlerinin sayısı da belli değil, fırsat varken çalış.

617. Zamanın icaplarına uymayanlar, sürüden ayrılmışkoyunlar gibi geri kalırlar.

618. Zayıfları ziyaret etmek alçakgönüllüğünündendir.

619. Zenginlik gurbette bir vatan, Fakirlik vatandabir gurbet gibidir.

620. Zenginliği görüntülemek, şükürden sayılır.

621. Zenginliğin en yücesi dilekleri terk etmektir.

622. Zulme ve kötülüğe karşı çıkmayan daha belasınauğrar.

Bu Makale Kazım Balaban’ın Hz. Ali’nin Erdemleriadlı kitabından alınmıştır.